W 2017 roku firma Interface Carpet przenosiła się z wiejskiego domu w Georgii do czteropiętrowego betonowego budynku w centrum Atlanty. Największy na świecie producent paneli dywanowych chciał, by jego nowa siedziba główna dodawała energii młodym projektantom, oszałamiała międzynarodowych nabywców i realizowała misję, jaką jest rozwój bez szkodzenia naturze. Chip DeGrace wiedział, kto może mu pomóc zrealizować te cele, i zadzwonił do swojego dawnego znajomego Billa Browninga.
Browning, strateg w dziedzinie projektowania i konsultant w zakresie zrównoważonego rozwoju, myślał o renowacji budynków od 1973 roku, gdy opublikował kluczową pracę, która pomogła zdefiniować branżę „zielonego budownictwa”. DeGrace znał go z pracy w Rocky Mountain Institute, firmie badawczo-inżynieryjnej, która była pionierem sektora samochodów napędzanych wodorem i innych innowacyjnych rozwiązań.
Przez dziesięciolecia Browning doradzał architektom i właścicielom, którzy stworzyli Bank of America Tower w Nowym Jorku, siedzibę Google na Wschodnim Wybrzeżu USA i inne ważne budynki na całym świecie. Jego firma doradcza Terrapin Bright Green, będąca członkiem WeWork 25 Broadway na dolnym Manhattanie, pomaga właścicielom nieruchomości realizować koncepcję, którą Browning, DeGrace i setki specjalistów branżowych nazywają biofilią.
Wyjaśniając jej założenia, Browning zadaje fundamentalne pytanie: „Czy możemy wybudować i eksploatować budynek tworzący ekosystem, który powstałby w tym miejscu, gdyby nie było tego budynku?”.
Projekty w duchu biofilii czerpią wskazówki z natury. Oświetlenie naśladuje ruch słońca, rozjaśniając się i przyciemniając w ciągu dnia. Główne ozdoby oraz korytarze wyglądają jak lasy oraz doliny i są wykonane z materiałów i kolorów dominujących w tych ekosystemach. Dźwięki przypominają te, które uspokajają lub pomagają ludziom w parkach czy na szlakach.
Klienci kontaktują się z Terrapin, gdy tworzą strategię pomagającą zmniejszyć liczbę zwolnień lekarskich, zwiększyć wydajność w ograniczonej przestrzeni czy tchnąć życie w nową siedzibę. „Browning nie mówi nam, jak to powinno wyglądać” — wyjaśnia Degrace. „On nam mówi, jak zrobiłaby to natura”.
Firma Interface przeniosła się do nowej przestrzeni w sierpniu 2018 roku. Budynek jest oklejony wydrukiem, dzięki czemu widok na West Peachtree Street przypomina las Georgia Piedmont. Części północna i wschodnia są doskonale oświetlone przez słońce, więc wykorzystuje się tam mniej oświetlenia sztucznego. W głównej przestrzeni do pracy znajdują się zielone półokrągłe kanapy do spotkań. Próbki produktów i próbniki kolorów znajdują się u góry koło tarasu. Na zapleczu pracownicy mogą odpocząć w pokojach do jogi, które nie mają okien ani oświetlenia.
Biofilia uznaje to, że pracownicy osiągają różne cele w różnych otoczeniach. Interface nie prosi już profesjonalistów o pracę w jasno oświetlonych boksach. Tak jak nie próbujemy pić ze skały czy łapać wiatru w polu, nie warto próbować regenerować kreatywnej energii w monotonnym otoczeniu, czy pracować nad nowymi koncepcjami w zabałaganionej przestrzeni.
Według Browninga zrównoważone życie zaczyna się od zwrócenia uwagi na to, jak człowiek musi odwzorowywać naturę. Jego firma doradza klientom, takim jak Interface czy Google, podczas projektowania nieruchomości. Większość jej zaleceń wypływa z trzech podstawowych strategii (opisanych w podręczniku niedawno opublikowanym przez Terrapin). Pierwsza umieszcza „naturę w przestrzeni”, korzystając z naturalnego oświetlenia i dużych okien. Druga zaleca stosowanie „analogów natury”, na przykład regionalnego drewna czy bambusa na ścianach i podłogach. Trzecia kładzie nacisk na „naturę przestrzeni”, czyli projektowanie nieruchomości tak, by ludzie nie czuli się ograniczeni i potrafili odnaleźć przyjemne miejsca, w których mogą odpocząć.
Te wzorce są różnie odtwarzane w różnych regionach. Na przykład w Twin Falls w stanie Idaho piekarnia Clif Bar przypomina pobliskie góry, wykorzystując postrzępione drewno na zewnątrz i namalowany sztuczny śnieg na dachu. Hotelowe lobby na Manhattanie, zaprojektowane z pomocą Terrapin, jest udekorowane drewnem i kamienie z Doliny Hudson i kieruje gości w stronę dużych okien.
Terrapin bada też związek między obserwowaniem natury a poczuciem spokoju, koncentracji i czujności w szpitalach, szkołach, hotelach i biurach. Browning kończy badania prowadzone w hotelach, które wykazały, że goście spędzają więcej czasu w lobby zaprojektowanych w duchu biofilii niż w tradycyjnych.
Ink48 na zachodnim krańcu Midtown Manhattan to przykład takiej przestrzeni. Znajduje się w tej samej okolicy co Holiday Inn Express i Comfort Inn, których lobby są oświetlone jaskrawym światłem, wypełnione telewizorami i podgrzewanymi tacami z niezjedzonym pożywieniem na stołach.
Tymczasem Ink48 przypomina park narodowy. Lobby jest słabo oświetlone. Skórzane, głębokie i wygodne fotele są skierowane na szeroką aleję. Goście piją kawę za szklaną przegrodą, która oddziela ich od tłumu meldujących się i wymeldowujących ludzi. Za stanowiskiem recepcji naturalne drewno tworzy ścianę niebieskich, żółtych i zielonych listew, przypominając linię horyzontu. Nikomu się nie spieszy, by stąd wyjść.
Przekonanie, że naturalne sygnały sprzyjają skutecznej pracy, rozpowszechniło się w wielu firmach, w tym w WeWork. Devin Vermulen, starszy dyrektor kreatywny w WeWork, mówi, że ze swoim zespołem eksperymentował z roślinami w przestrzeni do pracy już kilka lat temu. Jak twierdzi, członkowie byli tak zadowoleni, że rośliny stały się „wszechobecne” w innych lokalizacjach.
Następnie „chcemy rozpocząć testowanie okołodobowego oświetlenia” — mówi Vermulen, długoletni lider projektów w firmie. „Te światła używają diod LED, by zmieniać temperaturę barwową światła zgodnie z tym, co się dzieje na zewnątrz. To może poprawić nasze funkcjonowanie poznawcze”.
Następnym wielkim projektem Terrapin jest remont głównego terminalu na międzynarodowym lotnisku w Portland w stanie Oregon. Zespół inżynierów, architektów i architektów krajobrazu analizuje, kto w danym okresie będzie najprawdopodobniej przebywał w określonych częściach lotniska.
„Ktoś podróżujący służbowo prawdopodobnie odprawił się już przez telefon i zwykle nie stresuje się aż do bramki” — mówi Browning. „Rodzina z małymi dziećmi prawdopodobnie stresuje się przez całą drogę do obszaru zabaw dla dzieci. Osoba udająca się na pogrzeb lub odwiedzić kogoś chorego czuje stres przez cały czas”. Terrapin zaleca kolaż widoków, materiałów, oświetlenia i ścieżek, które będą obniżać poziom stresu u każdego użytkownika lotniska.
Browning chce wyjść poza tworzenie budynków odzwierciedlających okoliczny ekosystem — chce, by stanowiły one wymierną część ekosystemu. „Przypisujemy wartości liczbowe bilansowi węglowemu budynku, występującemu w nim zużyciu wody” — mówi Browning. „To główny obszar, na którym się koncentrujemy”.
Jednak dla obecnych klientów, takich jak Interface, głównym celem jest otoczenie sprzyjające koncentracji dla pracowników kreatywnych.
DeGrace mówi, że pracownicy Interface tłumnie przeszli do nowych stref stworzonych przez Terrapin, choć niektórzy pracownicy potrzebowali paru dni na przyzwyczajenie się do takiej swobody.
„Ludzie czują się winni, gdy nie siedzą przy biurku” — mówi. „Ale jeśli się otworzysz na bycie wydajniejszym i zdrowszym, zamiast siedzenia i picia coraz większej ilości kawy, spróbuj… i zobacz, co się stanie”.
Przełom biofilijny
Nie potrzebujesz dyplomu, by wprowadzić naturę do swojego miejsca pracy. Wypróbuj te proste kroki:
Umieść zdjęcie przyrody na biurku lub jako tapetę na telefonie. Patrzenie na naturalne otoczenie budzi w nas uczucie spokoju, czujności i koncentracji, nawet jeśli mamy do czynienia tylko z imitacją takiego otoczenia.
Przynieś roślinę do pracy. Wiele badań potwierdza związek między ilością roślinności w biurze i jakością powietrza. Lepsza jakość powietrza koreluje z lepszym funkcjonowaniem poznawczym i mniejszą liczbą zwolnień lekarskich.
Przejdź do światła. W najbardziej zapracowanych godzinach — mniej więcej wtedy, gdy słońce znajduje się najwyżej na niebie — pracuj w najjaśniejszych częściach biura, nawet jeśli miałoby to oznaczać konieczność wzięcia laptopa do kuchni lub części wspólnej. Dostosowanie cyklu realizacji zadań do przebiegu dnia może ograniczyć prokrastynację (i poprawić jakość snu).